मोठी तिची सावली - The other pair

 

ह्या शीर्षकांतर्गत मी मला काही आवडलेल्या short फिल्म्स ची माहिती देणार आहे. साधारणपणे सिनेसृष्टीत लांबीने मोठ्या असलेल्या सिनेमाला, चित्रपटाला अधिक मान आहे  आणि ते साहजिकही आहे. निर्माता-दिग्दर्शक-अभिनेता-अभिनेत्री असा सगळा उत्कृष्ट संच जमला की तो सिनेमाही अजरामर होतो. लघुचित्र किंवा short फिल्म ही आकाराने लहान असते. दिग्दर्शक, लेखकाला यातून एक विचार मांडायचा असतो. ह्यातील विचार लहान असतो असे नाही, पण तो कमी वेळात मांडलेला असतो हे ही तितकेच खरे.ह्या लहान चित्रपटातही चित्रपटाच्या सर्व अंगांना तितकेच महत्व असते आणि म्हणूनच असे छोटे चित्रपटही कायम स्मरणात राहतात.

The other pair

एक साधारण पाच मिनिटांची फिल्म पाहिली. ह्या चित्रपटात संवाद नाहीत. एक रेल्वे स्टेशन. त्या स्टेशनवर खांद्याला झोळी अडकवून एक ८/१० वर्षांचा मुलगा फिरतोय. स्टेशनवरचा कचराच गोळा करतोय. इतक्यात त्याची जीर्ण-शीर्ण झालेली चप्पल तुटते. ती ठीक करण्याचा तो निष्फळ पयत्न करतो. पण ती दुरुस्त करण्याच्या पलीकडे गेलेली आहे हे लक्षात येताच निराश होतो. 

इतक्यात कॅमेर्यात सुंदर बूट दिसतात. त्याच्याच वयाचा एक मुलगा मोठ्या ऐटीत हे बूट घालून स्टेशनवर येतो. ह्या स्टेशनवरील लहान मुलाच्याही डोळ्यात हे बूट भरतात. तो आसुसल्या नजरेने बुटांकडे पाहतो. इतक्यात गाडी येते आणि एकाच गडबड उडते. 

घाईघाईत गाडीत चढताना त्या मुलाचा सुंदर बूट स्टेशनवरच पडतो. गाडी चालूच होणार असते. स्टेशनवरचा मुलगा एकवार बुटांकडे बघतो, पण लागलीच बूट उचलून त्या गाडीतील मुलाला द्यायला धावतो. गाडीतील मुलगा हात लांब करून बूट घ्यायचा प्रयत्न करतो. पण गाडी हळु हळु वेग घेते. स्टेशनवरचा मुलं जीव खाऊन धावत असतो. पण एकाक्षणी त्याला कळते की आता आपण त्या मुलापर्यंत पोचू शकणार नाही. तरीही तो धावता धावता गाडीतील मुलाच्या दिशेने बूट फेकतो. पण तो बूट शेवटी स्टेशनवरच पडतो. 

स्टेशनवरचा मुलगा आणि गाडीतील मुलगा खिन्न होतात. आपणही खरेतर खिन्न होतो. कोणालाच ते बूट मिळणार नाहीत असे वाटत असतानाच गाडीतला मुलगा एका सेकंदात स्वतःच्या पायातला बूट काढून स्टेशनवरील मुलाकडे फेकतो. आता हा स्टेशनवरील मुलगा धावत जाऊन ते दोन्ही बूट हातात घेतो. दोन्ही मुलांच्या डोळ्यांत, चेहऱ्यावर आनंद! दोघेही एकमेकांकडे बघून खुशीने हात हलवतात आणि फिल्म संपते.

आपण अक्षरशः अवाक झालेलो असतो. हा शेवट आपण कल्पिलेला नसतो. तो लाडाकोडात वाढलेला मुलगा आपला बूट ह्या गरीब मुलाला देईल असे आपल्याला अजिबात वाटत नाही. आणि सुरवातीलाही तो स्टेशनवरचा मुलगा बहुतेक त्या बुटाच्या मोहात पडून तो बूट स्वतःकडेच ठेवेल असे वाटते आपल्याला. आपल्यातली निरागसता कशी आणि किती लोपली आहे हे आपलं आपल्यालाच कळतं! त्या लहान मुलांच्या निरागसतेचा स्पर्श आपल्यालाही होतो. केवळ दृश्य माध्यमातून साधलेला हा परिणाम आपल्याला हलवून टाकतो.

आपण मोठे होत असताना आपल्यातील निरागसता कशी लोप पावली आहे हे प्रकर्षाने जाणवून देणारा हा चित्रपट. रुमालाने बूट पुसणारा तो श्रीमंत घरातील मुलगा आढ्यतेखोरच असणार असे आपणच ठरवतो. आणि स्टेशनवरील मुलगा ह्या सुरेख बुटाच्या मोहात पडून तो बूट ढापणार असंही आपणच ठरवतो. आपल्या ह्या प्रत्येक गृहितकाला त्या मुलांचा निरागसपणा छेद देतो. म्हणूनच सिनेमात कोणत्याही मोठ्या माणसावर focus नाही. दोन लहान मुले आणि तो बूट ह्यावरच कॅमेरा आहे.

ह्या चित्रपटाच्या तांत्रिक बाबींबद्दल काही मी बोलू शकणार नाही. कारण तेवढा ह्या माध्यमाच्या तंत्राचा माझा अभ्यास नाही. पण मनाला हा छोटा चित्रपट अगदी भिडतो. आणि म्हणूच स्मरणात राहतो.

स्नेहा केतकर.

The other pair

This Egyptian Short Film is Based On A Situation Of Ghandi's Life. Directed by : ٍSarah Rozik Screenplay : Mohammed Maher D.O.P : Haitham Nasser Edited by : Eman Samir Sound Engineer & Music : Mohamed Hassan Elhanafy Art Director : Hassan Elplisy Production Manger: Yasser Elfishawy Actors : Ali Rozik & Omar Rozik